Chiếu phim lưu động từng là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa người Việt suốt nhiều thập kỷ. Khi màn đêm buông xuống, cả làng háo hức đón đợi ánh sáng của những khuôn hình trắng đen mờ ảo, nơi sân kho, bãi đất trống , ký ức không phai

Chiếu phim lưu động – Ánh sáng từ những năm tháng gian khó

Trong thời kỳ đất nước còn nhiều khó khăn, đặc biệt từ những năm 1960 đến cuối thập niên 1980; chiếu phim ấy là cây cầu kết nối giữa nghệ thuật điện ảnh và cuộc sống người dân nông thôn, miền núi. Những đội chiếu phim với xe máy phát điện; màn vải trắng và cuộn phim nhựa là hình ảnh quen thuộc đi khắp làng trên xóm dưới.

Mỗi lần nghe tin có đoàn chiếu phim về xã, cả làng như có hội. Người già, trẻ nhỏ rủ nhau đi xem phim. Đó là cơ hội hiếm hoi để được nhìn thấy những khung cảnh xa lạ – Hà Nội mùa đông, chiến trường miền Nam; hay biển khơi mênh mông – Hiện lên sống động qua những thước phim đen trắng.

Chiếu phim lưu động – Hành trình của những thước phim
Chiếu phim lưu động – Văn hóa từ lòng dân ( Ảnh: internet ).

Chiếu phim lưu động – Và ký ức tuổi thơ khó phai

Ký ức về chiếu phim đó gắn chặt với tuổi thơ của nhiều người Việt. Tôi còn nhớ như in – Ngày ấy còn bé; chỉ cần ai đó rao lên “tối nay có chiếu phim ở sân kho” là cả bọn trẻ chúng tôi mừng rỡ như Tết. Hai, ba giờ chiều đã có người ra sân trước; trải chiếu, lấy chỗ đẹp. Không khí náo nức lan khắp thôn làng.

Khi trời sập tối, tiếng máy phát điện ù ù vang lên; màn ảnh hiện ra dưới ánh đèn vàng lờ mờ. Cả trăm con người lặng im theo dõi từng chuyển động trên màn hình. Những bộ phim như Cánh đồng hoang,;Vĩ tuyến 17 ngày và đêm hay Bao giờ cho đến tháng Mười đã nuôi dưỡng tâm hồn bao thế hệ.

Đó không chỉ là những đêm xem phim; mà là những đêm sống với mơ ước, với tình người; với tiếng cười cộng đồng đậm chất quê.

Chiếu phim lưu động – Văn hóa từ lòng dân

Không cần rạp chiếu, không cần ghế đệm. Chỉ cần một tấm chiếu cói; một mo cau, một manh áo cũ trải trên nền đất là đủ. Người dân đến với chiếu phim lưu động bằng tất cả lòng yêu văn hóa; bằng khát khao tiếp cận tri thức và nghệ thuật.

Các đội chiếu phim không chỉ chiếu phim giải trí. Họ còn mang theo phim thời sự, tài liệu, tuyên truyền chính sách, giáo dục cộng đồng. Chiếu phim trở thành phương tiện chuyển tải thông tin hiệu quả, góp phần xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh,;gắn kết cộng đồng thôn xóm.

Chiếu phim lưu động – Nghề thầm lặng nhưng cao quý

Chiếu phim lưu động – Hành trình của những thước phim
Chiếu phim lưu động – Nghề thầm lặng nhưng cao quý ( Ảnh:internet ).

Đằng sau mỗi buổi chiếu phim là biết bao gian khổ. Những cán bộ chiếu phim rong ruổi khắp bản làng xa xôi; qua rừng núi, sông suối, bất kể nắng mưa. Họ vác theo máy móc nặng nề, vật lộn với điện; phim hỏng, gió mưa để giữ ánh sáng không tắt.

Có người cả đời gắn bó với nghề mà chưa một lần được bước vào rạp chiếu phim thật sự. Họ là những người đưa ánh sáng vào đời – Không hoa mỹ; không hào nhoáng, nhưng giàu tình người và lòng tận tụy.

Chiếu phim lưu động – Trong thời đại số

Ngày nay, xã hội hiện đại hó; chiếu phim lưu động đã dần nhường chỗ cho rạp chiếu hiện đại; điện thoại thông minh và nền tảng số. Những hình ảnh chen nhau ngồi xem phim giữa sân đình đã lùi vào dĩ vãng. Thế nhưng, điện ảnh vẫn không vắng bóng trong đời sống.

Nhiều rạp chiếu lớn tại đô thị tiếp tục phát triển; đưa nghệ thuật điện ảnh đến gần công chúng hơn. Một số địa phương cũng đang nỗ lực phục dựng hoạt động chiếu phim lưu động – Kết hợp truyền thông cộng đồng; chiếu phim giáo dục cho vùng sâu vùng xa, học sinh nông thôn. Dẫu không còn như xưa; nhưng tinh thần lan tỏa văn hóa vẫn còn nguyên vẹn.