MUC WomenThế giới Phụ nữ, hạnh phúc gia đình
Văn hóa cây đa, giếng nước, sân đình không chỉ là hình ảnh quen thuộc mà còn là di sản tinh thần sâu sắc của làng quê Việt Nam. Qua bao thế hệ, ba biểu tượng ấy đã trở thành cột mốc văn hóa – nơi kết nối quá khứ, hiện tại và gợi nhớ một thời bình yên, chân chất.
- Nữ tắc tam tòng – đạo nghĩa truyền thống giữ ấm nếp nhà
- Trang phục người Chăm – Hồn dân tộc trong từng sợi vải
- Khi mẹ không cần cha: Lựa chọn mạnh mẽ hay khoảng trống nhân cách?
Xem nhanh
Văn hóa cây đa, giếng nước, sân đình: Bóng râm che chở ký ức làng
Trong văn hóa làng quê Việt; cây đa thường được trồng ở đầu làng; nơi mọi người ra đồng, trở về, nơi gặp gỡ và nghỉ chân. Cây đa không chỉ là một thực thể sinh học; mà còn là nhân chứng thầm lặng của mọi đổi thay. Với tán lá sum suê, rễ rủ xuống như tóc bạc; cây đa in bóng lên tuổi thơ của biết bao thế hệ.
Trẻ con từng nô đùa; chơi ô ăn quan dưới bóng đa. Người già ngồi quạt nón, uống nước chè xanh, kể chuyện xưa. Mỗi khi đi làm đồng về; nông dân lại dừng bước dưới gốc đa cho ráo mồ hôi. Không nơi nào khác; cây đa chính là biểu tượng của sự bao dung; của lòng kiên nhẫn và tình quê hồn hậu
.
Giữa đô thị hóa, hình ảnh cây đa dần vắng bóng. Nhưng ở một số làng; cây đa vẫn được gìn giữ như một phần máu thịt – Có nơi còn trồng lại cây đa mới như một cách tiếp nối văn hóa làng truyền thống.
Văn hóa, cây đa, giếng nước, sân đình: Dòng chảy gắn kết cộng đồng
Kề bên cây đa là chiếc giếng làng – Hình ảnh thân thương gắn liền với đời sống thường nhật của người Việt. Trong văn hóa cây đa, giếng nước, sân đình, giếng nước giữ vai trò như nguồn sống tinh khiết và là biểu tượng của sự gắn bó cộng đồng.
Người làng xưa dùng chung một giếng, cùng uống nước, cùng sinh hoạt. Mỗi sáng; tiếng gánh nước lách cách, tiếng gọi nhau í ới nơi giếng làng làm nên bản giao hưởng của bình yên. Chiều về, giếng trở thành sân chơi của lũ trẻ – Vừa múc nước, vừa nghịch ngợm trong làn nước mát.
Giếng nước không chỉ nuôi dưỡng thân thể mà còn tưới mát tâm hồn người quê. Nơi thành giếng, từng người mẹ rửa rau; từng người cha lau mặt; từng đôi trai gái trao ánh mắt e thẹn đầu đời. Đó là nơi ký ức thấm vào từng giọt nước.
Ngày nay, nhiều giếng làng bị san lấp; thay thế bằng hệ thống nước máy hiện đại. Tuy nhiên, không ít địa phương đã khơi lại giếng xưa, giữ gìn và phục dựng lại những chiếc giếng cổ như một phần không thể thiếu trong bảo tồn văn hóa cây đa, giếng nước; sân đình.
Văn hóa cây đa, giếng nước, sân đình: Trung tâm kết nối hồn làng
Nếu cây đa là biểu tượng của thời gian; giếng nước là mạch sống; thì sân đình chính là trái tim của làng quê – Nơi hội tụ tinh thần cộng đồng và truyền thống văn hóa.
Sân đình là nơi thờ Thành Hoàng làng; tổ chức lễ hội, nơi dân làng họp bàn việc lớn nhỏ. Tết đến, lễ hội về; sân đình vang tiếng trống, tiếng hò reo,;tiếng hát chèo; hát xẩm. Trẻ em rộn ràng váy áo,;người lớn quây quần dâng hương, thưởng thức những tiết mục truyền thống.
Tôi còn nhớ, ngày bé từng được đứng trên sân đình đóng vai chú Cuội. Đèn chỉ là vài ngọn đèn dầu; nhưng ánh sáng trong lòng người lại chan hòa và ấm áp. Chính sân đình đã nuôi dưỡng trong tôi lòng tự hào về văn hóa làng;;về cội rễ và truyền thống dân tộc.
Nhiều ngôi đình xưa từng xuống cấp; bị bỏ hoang. Nhưng gần đây; trong làn sóng phục dựng di sản, đã có hàng trăm ngôi đình được trùng tu. Người dân góp công, góp của để giữ lại nơi mà bao thế hệ từng cúi đầu kính cẩn; từng lớn lên trong tiếng trống hội làng.
Văn hóa cây đa, giếng nước, sân đình: Giữ lấy bản sắc Việt
Dù xã hội đổi thay từng ngày, văn hóa cây đa, giếng nước, sân đình vẫn luôn hiện diện trong tâm hồn mỗi người Việt như một ký ức không thể xóa nhòa. Đó không chỉ là những công trình vật chất; mà là biểu tượng văn hóa – Nơi nuôi dưỡng đạo lý; nhân cách và sự gắn kết làng xã.
Ngày nay, nhiều địa phương đã nhận thức rõ vai trò quan trọng của những biểu tượng này. Việc trồng lại cây đa, tôn tạo giếng làng; khôi phục lễ hội ở sân đình không chỉ là làm mới di tích; mà là hồi sinh ký ức, gìn giữ bản sắc dân tộc giữa dòng chảy hiện đại hóa.