Rau càng cua, món ngon, dược liệu quý

Rau càng cua không chỉ là món ngon miệng mà còn là một dược liệu quý (được sử dụng chữa viêm họng, thiếu máu, thanh nhiệt, giải độc cơ thể và cả tiểu đường…)

Rau càng cua là rau gì?

Rau càng cua thuộc họ hồ tiêu (tên tiếng anh: Peperomia pellucida); tuỳ vùng miền còn được biết đến với các tên như rau tiêu; đơn kim, đơn buốt, quỷ châm thảo, tiểu quỷ châm, cúc áo, cương hoa thảo, thích châm thảo.

Rau cao khoảng 20 – 40 cm, phần nhánh, thân chứa nhiều nước. Lá hình tim (tam giác nhọn) có màu xanh trong. Rau có màu xanh nhạt, nhớt, hoa chùm mọc dài ở đầu cây, dài gấp 2-3 lần lá; quả mọng tròn (đường kính 0,5mm) có mũi nhọn cứng ở đỉnh.

Không chỉ là thứ rau ăn ngon miệng, mà còn là một vị thuốc vị đắng, tính bình; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, khu phong, hoạt huyết, tan máu ứ; thường dùng để chữa các bệnh viêm nhiễm, đau nhức xương khớp, sốt rét… và còn được dùng chữa ngoại thương như rắn cắn, nhọt lở, chấn thương sưng đau…

Rau có chứa nhiều kali, magiê tốt cho tim mạch và huyết áp; ứng dụng điều trị bệnh đái tháo đường, táo bón, cao huyết áp… Ngoài ra, còn được dùng làm thuốc trị đau nhức khớp… vò nát đắp lên da trị phỏng do lửa hoặc nước sôi.

Rau được dùng giải khát, sinh tân, giải nhiệt, nhiều chất bổ; có tác dụng chữa trị bệnh ngoài da rất tốt, nhất là bệnh ghẻ lở, giã nát, vắt lấy nước chấm vào vết thương là da sẽ mau lành, liền miệng.

Khu vực phân bổ của rau càng cua

Cây mọc hoang, thường gặp ở khu vực có khí hậu nhiệt đới; sức sống mạnh, hạt rất nhỏ nên dễ phân tán. Gặp điều kiện thích hợp nảy mầm và lan rộng ra. Khi còn nhỏ rau mọc thẳng, sau đó bò lan ra mặt đất, phân thành nhiều nhánh nhỏ; rễ chùm phát triển tốt trong điều kiện môi trường nơi đất ẩm thấp, mương rạch, vách tường, dưới chân tường… Cây thường khai hoa vào tháng giêng hay tháng 8 âm lịch.

Nói chung, rau càng cua mọc tự nhiên, lên mạnh sau mưa (như ; mọc ở khắp vườn chuối, góc ao, bụi bầu, bờ ruộng… sống thích hợp ở những nơi ẩm ướt…

Thành phần dinh dưỡng trong rau càng cua

Cây càng cua giàu dinh dưỡng, đặc biệt có nhiều beta-caroten (tiền vitamin A). Thành phần trong 100g có chứa:

• 105kJ năng lượng
• 0.5g protein
• 0.3g chất béo
• 5.9g carbohydrate
• 124mg canxi
• 62mg magie
• 34mg phospho
• 277mg kali
• 3.2mg sắt
• 5.2mg vitamin
• 92% nước…

Cây càng cua trị bệnh gì?

Tại phương tây đã có báo cáo về việc dùng lá càng cua nghiền nát đắp trị sốt rét, đau đầu… Dịch nhầy từ lá dùng uống trị đau bụng. Còn Trung Quốc thì dùng cây càng cua trị đau nhức khớp hoặc vò nát đắp lên da trị phỏng do lửa hoặc nước sôi.

Càng cua có tác dụng hoạt huyết, tan máu ứ, thanh nhiệt, giải độc. Thường dùng để chữa các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, viêm gan, viêm dạ dày – ruột, viêm ruột thừa, tiêu hóa kém…

àng cua có tác dụng chữa bệnh ngoài da khá tốt, nhất là ghẻ lở (giã nát, vắt lấy nước, chấm vào vết thương, da sẽ mau lành, liền miệng). Ngoài ra còn được dùng chữa ngoại thương như rắn cắn, nhọt lở, chấn thương sưng đau…
Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ càng cua (mang tính tham khảo):

Viêm phế quản

Dùng 50 – 100g càng cua, rửa sạch nhai ngậm, hoặc xay nước uống hàng ngày (liền 3-5 ngày).

Bệnh tiểu đường

Dùng càng cua, rửa sạch bóp giấm (có thể dùng chanh), cùng với thịt ếch (lột da, làm sạch bỏ đầu, lấy thịt tẩm bột, rán chín vàng) theo tỷ lệ 1:1 trộn đều, ăn tuần 2-3 lần.

Bổ huyết

Càng cua rửa sạch bóp giấm cùng thịt bò (xào chín tới) theo tỷ lệ 1:1 trộn đều ăn, nóng với cơm, ăn tuần 3 lần.

Lợi tiểu

Dùng 150-200g càng cua, rửa sạch, sắc với 300ml nước, chia 2 lần uống trong ngày. Uống liền 5 ngày.

Chữa đau lưng

Nhiệt độc nhập kinh thận (cơ co rút), dùng 50 – 100g càng cua sắc uống hàng ngày.

Chín mé (sưng tấy, chưa vỡ mủ)

Dùng 100 – 150g, đun với 250ml nước, ngày uống 2 lần. Bã đắp ngoài.

Mụn nhọt

Dùng 150g rửa sạch ăn sống, hoặc xay nước uống.

Chữa da khô sần, mụn nhọt lở ngứa, vết thương lâu lành

Dùng 150g cây càng cua ăn sống, hoặc xay nước uống giã đắp ngoài.

Lưu ý khi dùng rau càng cua:

Càng cua có tính nhuận tràng và giàu vitamin C, kali, thường dùng làm người mát, đi tiêu dễ dàng, người khỏe, tim bớt hồi hộp.
Càng cua ngon giòn, bổ mát, lạ miệng, là nguồn bổ sung nhiều vitamin vi lượng cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, người tỳ vị hư hàn đang tiêu chảy không nên dùng; không thích hợp cho những người sỏi thận vì rau có tính hàn.

Càng cua có thể gây ra các triệu chứng như hen suyễn đối với người nhạy cảm với thành phần của cây.

Những món ăn từ cây càng cua

Có rất nhiều món ăn dân dã bổ dưỡng được chế biến từ càng cua. Có thể trộn chung với rau sam, rau thơm… dùng chấm với nước thịt kho hay cá kho; có thể làm gỏi bằng cách trộn với tép bạc tươi, thịt ba chỉ luộc, lạc rang giã dập và rau húng quế; có thể làm rau tươi bóp giấm với thịt bò, trứng luộc… đều là những món ăn ngon lạ miệng, bổ mát…

Gỏi gà rau càng cua

Gỏi rau càng cua chay

Rau càng cua trộn cá hộp

Canh càng cua thịt băm

Gỏi rau càng cua trộn dầu giấm