Đậu phụ rán – món ăn dân dã quen thuộc, nhưng ẩn chứa trong đó là cả ký ức, tình thân và sự chăm sóc âm thầm qua bao thế hệ gia đình Việt.

Đậu phụ rán – Từ món ăn dân dã đến biểu tượng của ký ức Việt

Với nhiều người Việt, đặc biệt là những ai sinh ra và lớn lên ở vùng quê; đậu phụ rán luôn hiện diện như một phần ký ức không thể thiếu trong tuổi thơ. Không cầu kỳ nguyên liệu, không phức tạp cách làm; nhưng món đậu rán lại mang một hương vị vừa thân quen, vừa khó quên.

Ngày còn nhỏ, tôi từng thấy mẹ mình rán đậu bằng chiếc chảo gang cũ kỹ; đặt trên bếp củi bập bùng. Mỗi lần dầu sôi, từng miếng đậu trắng nõn được thả vào; nghe xì xèo vui tai, rồi dần dần chuyển sang sắc vàng óng ả. Mùi đậu thơm ngậy quyện cùng khói bếp; hương củi – Tất cả như một bản hoà ca của gian bếp quê hương.

Đậu phụ rán – Bí quyết nhỏ, yêu thương lớn

Rán được mẻ đậu ngon không phải chuyện đơn giản. Đậu phải để thật ráo nước, cắt miếng vừa ăn. Dầu trong chảo phải thật sôi rồi mới thả đậu vào từ từ, tránh để đậu bị vỡ nát, chảy nước. Một mẹo nhỏ từ mẹ tôi là rắc thêm một chút muối cục vào chảo dầu – không chỉ giúp đậu giòn hơn mà còn giảm bắn dầu, đồng thời tăng hương vị đậm đà.

Khi mới cho đậu vào, mẹ thường để lửa lớn để mặt ngoài đậu “se lại”; sau đó hạ nhỏ lửa để đậu chín đều bên trong mà không cháy lớp vỏ. Mỗi mẻ đậu vàng giòn, thơm lừng ấy không chỉ ngon miệng mà còn chất chứa bao tình yêu; sự khéo léo và kinh nghiệm của người mẹ tảo tần.

Đậu phụ rán – Món mộc mạc gắn kết yêu thương
Hương đậu rán ngày nhỏ – Mùi của ký ức và yêu thương (Ảnh: internet).

Đậu phụ rán – Gắn kết ba thế hệ trong cùng một bữa cơm

Bây giờ, tôi đã lập gia đình riêng; sống cùng bố mẹ già và hai con nhỏ. Dù có điều kiện hơn xưa; nhưng bữa cơm nhà tôi vẫn luôn có một món đậu – Khi thì rán giòn; khi thì luộc chấm muối ớt. Bố tôi – Người đã lớn tuổi, không ăn được món chiên xào – Luôn yêu cầu một phần đậu luộc mộc mạc; đúng như món ăn thời bao cấp ông từng quen.

Còn mẹ tôi – Nay đã giao lại bếp cho con gái – Vẫn thường gật gù mỗi lần thấy đĩa đậu rán vàng ươm được bày ra mâm: “Con rán khéo đấy; y như ngày xưa mẹ làm.” Chỉ một câu đơn giản vậy thôi mà lòng tôi như ấm lại. Trong hai đĩa đậu – Một luộc; một rán – Là hai thái cực của ký ức; hai nhịp sống, hai thế hệ… nhưng chung một tình cảm gắn bó và sẻ chia.

Đậu phụ rán – Khi món ăn trở thành chất liệu của thương yêu

Không chỉ là món ăn; đậu phụ rán còn là một chất liệu nuôi dưỡng tình cảm gia đình. Bữa cơm chiều đôi khi chỉ cần một đĩa đậu nóng hổi; bát canh rau và chén cơm trắng, cũng đủ khiến người ta thấy bình yên. Giữa nhịp sống hiện đại vội vàng; đôi khi chính sự giản dị lại là điều khiến ta lưu luyến nhất.

Có lần, con gái tôi hỏi: “Sao nhà mình hay ăn đậu thế mẹ?” Tôi mỉm cười bảo: “Vì món đậu là món mẹ học từ bà ngoại con. Ăn không chỉ là ăn đâu; mà là để nhớ, để thương, để giữ lại chút hương quê trong mỗi bữa cơm.” Và rồi tôi lại cẩn thận cắt đậu; bật bếp, rán từng miếng – Như mẹ tôi từng làm cho tôi thuở nhỏ.

Đậu phụ rán – Món mộc mạc gắn kết yêu thương
Ký ức quê hương nằm trong từng miếng đậu giòn thơm (Ảnh: internet)

Đậu phụ rán: Giản dị mà bền vững như tình thân

Đậu phụ rán không phải là món ăn để phô trương; không phải là lựa chọn cho những bữa tiệc xa hoa. Nhưng trong từng bữa cơm gia đình Việt; món đậu ấy như một sợi chỉ nhỏ, lặng lẽ nối kết yêu thương; chia sẻ và gợi nhớ. Nó không đắt tiền, không cầu kỳ; nhưng lại là một phần linh hồn của ẩm thực truyền thống Việt Nam.

Mỗi khi rán đậu, tôi lại thấy lòng mình lặng đi – Giữa tiếng xì xèo của dầu sôi; giữa mùi thơm lừng của đậu chín – Có cả một vùng ký ức đang ùa về; có hình bóng mẹ, có tiếng nói cười của gia đình; và có cả một lời nhắn nhủ thầm lặng: “Hãy giữ lấy những gì giản dị nhất; bởi chính điều ấy làm nên sự bền chặt của tình thân.”