Cuộc chiến chống hàng hiệu giả, nhái ngày càng khốc liệt trước sự xuất hiện của hàng “super fake” tinh vi. Các chuyên gia thẩm định, công nghệ và biện pháp pháp lý đang phối hợp chặt chẽ t và bảo vệ người tiêu dùng

Ngửi mùi da để phân biệt thật – giả

Tại một trung tâm kiểm định nằm ở thành phố Tourcoing; miền bắc nước Pháp, Mélissa B, chuyên gia thẩm định hàng hiệu của Vestiaire Collective, cẩn trọng đeo găng tay cotto; đặt nhẹ chiếc túi Hermès Birkin trị giá 18.000 USD lên bàn. Cô lùi lại vài bước, quan sát tổng thể dáng tú; rồi đưa kính lúp soi từng ký tự khắc trên miếng palladium sáng bóng. Mỗi chi tiết, từ đường may, chân đế, khóa kéo đến mùi da đều được kiểm tra cẩn thận.

“Túi Birkin thật có mùi hơi ngọt, rất đặc trưng của loại da thuộc thủ công” Mélissa chia sẻ trong khi đưa túi lại gần mũi, nhắm mắt và hít một hơi sâu. Sau 15 phút, cô kết luận: “Chiếc này là hàng thật.”

Câu chuyện của Mélissa là một lát cắt điển hình trong cuộc chiến chống hàng hiệu giả, nhái đang ngày càng khốc liệt. Trên toàn cầu, hàng triệu món đồ xa xỉ lưu thông mỗi năm; và không ít trong số đó là những bản sao tinh vi – Được gọi là “super fake” –Thách thức mọi giới hạn phân biệt.

Vestiaire Collective cho biết, vào năm 2021, chỉ khoảng 1/3 hàng bị từ chối do nghi ngờ là giả. Nhưng đến nay, con số ấy đã vượt quá một nửa (Ảnh: internet),

Khi thị trường hàng hiệu đã qua sử dụng lên ngôi

Theo báo cáo của Bain & Company; thị trường hàng hiệu đã qua sử dụng toàn cầu đã đạt hơn 50 tỷ USD vào năm 2024; tăng 7% so với năm trước và vượt xa tốc độ tăng trưởng của đồ hiệu mới. Nhu cầu lớn khiến các nền tảng bán lại như Vestiaire Collective (Pháp) và The RealReal (Mỹ) ghi nhận doanh thu tăng trưởng hai con số.

Sự nở rộ của thị trường này cũng tạo điều kiện cho hàng giả trà trộn. Nếu như trước đây; các mặt hàng nhái thường dễ dàng bị nhận diện bởi chất liệu rẻ tiền và kiểu dáng kém tinh tế; thì hiện nay, những sản phẩm “siêu giả” được chế tạo bằng chính nguyên liệu từ da đến linh kiện kim loại – Thường được tuồn ra từ các nhà cung cấp phụ kiện gốc.

Vestiaire Collective cho biết, vào năm 2021, chỉ khoảng 1/3 hàng bị từ chối do nghi ngờ là giả. Nhưng đến nay, con số ấy đã vượt quá một nửa. Việc phân định thật – giả không còn đơn giản; và các chuyên gia kiểm định ngày càng trở thành tuyến đầu trong cuộc chiến giữ gìn giá trị thật.

Công nghệ và con người cùng vào cuộc

Trước làn sóng hàng nhái, nhiều thương hiệu xa xỉ đã đầu tư vào công nghệ xác thực. Chanel phát triển chip siêu nhỏ được gắn trong túi xách; LVMH ứng dụng công nghệ blockchain để truy vết sản phẩm; và Liên minh châu Âu (EU) đang thúc đẩy triển khai “Hộ chiếu sản phẩm kỹ thuật số” giúp xác thực vòng đời món hàng.

Tuy nhiên, công nghệ không thể thay thế hoàn toàn con người. Các chuyên gia như Mélissa vẫn là người quyết định cuối cùng nhờ kinh nghiệm thực tế. Tại Vestiaire, nhân viên mới phải trải qua ít nhất 750 giờ đào tạo bài bản về chất liệu, kỹ thuật sản xuất, nhận diện giả mạo và phương pháp sử dụng thiết bị hỗ trợ như kính lúp, đèn UV.

Dù vậy, sự thật đáng lo ngại là ngay cả giới chuyên môn cũng có lúc nhầm lẫn. Khi “giả” đã đủ giống “thật” để đánh lừa cả máy móc lẫn con người, thì ranh giới đó có còn ý nghĩa?

Tâm lý người tiêu dùng đang thay đổi

Không phải ai cũng mong mua nhầm hàng giả – Nhưng đáng chú ý là nhiều người sẵn sàng mua hàng giả có chủ đích. Theo Business of Fashion; khoảng 1/3 người trưởng thành tại Mỹ thừa nhận từng mua hàng giả; với lý do phổ biến là; muốn trải nghiệm cảm giác sở hữu hàng hiệu mà không phải trả mức giá cắt cổ.

Một sản phẩm tiêu biểu cho xu hướng này là chiếc “Wirkin” – Phiên bản nhái túi Birkin giá 78 USD bán tại Walmart – đã cháy hàng ngay khi ra mắt. Dường như, trong một xã hội đề cao hình ảnh; việc sở hữu “phiên bản gần giống” được coi là lựa chọn hợp lý hơn là chạy theo tính độc quyền đắt đỏ.

Thay vì bị kỳ thị; hàng giả trong nhiều trường hợp lại được xem như biểu tượng của sự thực dụng và sáng tạo trong tiêu dùng. Đây chính là thách thức lớn nhất trong cuộc chiến chống hàng hiệu giả, nhái: không chỉ là kỹ thuật phân biệt thật – giả mà còn là sự thay đổi trong thang giá trị xã hội.

Những câu hỏi chưa có lời đáp

Các thương hiệu xa xỉ luôn khẳng định mình đại diện cho sự hoàn hảo; di sản và phong cách vượt thời gian. Tuy nhiên; nếu chất lượng sản phẩm không còn tương xứng với giá trị mà họ quảng bá – Người tiêu dùng có lý do để nghi ngờ. Khi chính hãng cũng không làm tròn vai trò “bảo chứng cho giá trị; thì ranh giới giữa thật và giả không còn chỉ là chuyện vật chất, mà là câu hỏi đạo đức.

Không phải ai cũng mong mua nhầm hàng giả – nhưng đáng chú ý là nhiều người sẵn sàng mua hàng giả có chủ đích ( Ảnh: internet)

Liệu một người dùng hàng giả nhưng ý thức rõ điều đó có đáng bị phê phán hơn người mua hàng thật nhưng không quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm; hay những tập đoàn cố tình tăng giá vô lý cho những món hàng sản xuất hàng loạt?

Cái thật khó làm giả nhất là nhân cách tiêu dùng

Cuộc chiến chống hàng hiệu giả; nhái đang diễn ra trên nhiều mặt trận: từ phòng kiểm định đến nhà máy sản xuất chip; từ luật pháp đến truyền thông. Nhưng sâu xa hơn, đó là cuộc chiến vì lòng tin – vào giá trị thực sự của sản phẩ; vào đạo đức của người bán, và bản lĩnh của người mua.

Trong một thế giới mà vẻ bề ngoài ngày càng dễ sao chép; thứ khó làm giả nhất chính là phẩm chất của người tiêu dùng có trách nhiệm; biết mình mua gì – và tại sao.